beta-2 agonisti ne demek?

Beta-2 Agonistleri

Beta-2 agonistleri, bronşları çevreleyen düz kasları gevşeterek hava yollarını açan ve solunumu kolaylaştıran ilaçlardır. Astım, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) ve diğer solunum yolu hastalıklarının tedavisinde yaygın olarak kullanılırlar. Bu ilaçlar, akciğerlerdeki beta-2 adrenerjik reseptörlerini uyararak etki gösterirler.

Etki Mekanizması:

Beta-2 agonistleri, beta-2 adrenerjik reseptörlere bağlanarak hücre içi siklik AMP (cAMP) seviyelerini artırır. Artan cAMP seviyeleri, düz kasların gevşemesine ve bronkodilatasyona yol açar. Bu da hava akımını iyileştirir ve solunum güçlüğünü azaltır.

Kullanım Alanları:

• Astım
• KOAH
• Bronşiolit
• Egzersiz kaynaklı bronkokısıklığı
• Akut bronş spazmı

Çeşitleri:

Beta-2 agonistleri, etki sürelerine göre iki ana kategoriye ayrılır:

• Kısa Etkili Beta-2 Agonistleri (SABA): Hızlı rahatlama sağlarlar ve genellikle "kurtarıcı" inhalerler olarak kullanılırlar. Etkileri 4-6 saat sürer. Örnekler: Salbutamol (Albuterol), Terbutalin.
• Uzun Etkili Beta-2 Agonistleri (LABA): Daha uzun süreli (12 saat veya daha fazla) bronkodilatasyon sağlarlar. Genellikle kontrol edici ilaçlar olarak kullanılırlar ve astım veya KOAH'ın uzun vadeli yönetiminde kullanılırlar. LABA'lar genellikle inhalasyon kortikosteroidleri ile birlikte kullanılır. Örnekler: Salmeterol, Formoterol.

Yan Etkiler:

Beta-2 agonistlerinin yaygın yan etkileri şunlardır:

• Titreme
• Kalp çarpıntısı
• Baş ağrısı
• Kas krampları
• Öksürük

Daha az yaygın yan etkiler arasında hipokalemi (düşük potasyum seviyeleri) ve hiperglisemi (yüksek kan şekeri seviyeleri) yer alabilir.